Już za kilka dni w Katarze rozpoczną się XXII Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej. Z tej okazji przygotowaliśmy dla Was wyjątkowy wpis, dzięki któremu dowiecie się jak i kiedy powstała piłka nożna, o tym jak rodziły się kolejne zasady i reguły, kto i kiedy wymyślił ten sport tak ukochany dziś przez miliony ludzi na całym świecie.
Początków tej dyscypliny, jak i innych odmian futbolu, można doszukiwać się w występujących w różnych cywilizacjach grach z piłką. Najstarsze wzmianki o zabawach i grach przypominających grę w piłkę pochodzą ze starożytnych Chin, Japonii, Grecji i Rzymu. Nie jest znane pochodzenie tego zwyczaju na Wyspach Brytyjskich, ale najprawdopodobniej dotarł on z Celtami, Rzymianami, Duńczykami, czy Normanami.
Współczesne początki piłki nożnej
W XIX wieku Wielka Brytania stała się centrum rewolucji przemysłowej, a to doprowadziło do dość znaczących zmian cywilizacyjnych. Granie w piłkę było przenoszone z miast na podmiejskie łąki, a w szkolnictwie sport ten zaczął się popularyzować, gdy szkoły uznały, że gry ruchowe mogą pozytywnie wpłynąć na rozwój i dyscyplinę młodzieży. Powstanie i rozwój kolei sprawił natomiast, że szkołom było o wiele łatwiej ze sobą rywalizować i tak zaczęły pojawiać się pierwsze rozgrywki międzyszkolne . Problemem był jednak brak wspólnych zasad gry, a nieliczne reguły ustalono tuż przed rozpoczęciem meczu. Zazwyczaj było tak, że jedna połowa meczu była grana wg zasad jednej drużyny, a druga połowa wg zasad drugiej drużyny.
Kluczowe dla rozwoju piłki nożnej okazały się reguły spisane w Cambridge w 1848 i w Sheffield w 1857. Od tego momentu można mówić o stopniowym oddzielaniu się piłki nożnej od rugby. Wówczas narastał też konflikt między zwolennikami i przeciwnikami grania ręką.
Reguły Cambridge zostały pisane po spotkaniu 12 klubów. Z najważniejszych reguł można wyróżnić te, które ograniczały możliwość trzymania piłki w ręku i faworyzowały jej kopanie. Reguły Cambridge nie zostały jednak szeroko przyjęte w Anglii, ale stały się podstawą dla pierwszych zasad The Football Association w 1863, o czym piszę dalej.
W roku 1857 w północnej Anglii został założony Sheffield Football Club i spisał własne reguły, które miały znacząco wpłynąć na rozwój gry. Był to robotniczy region Anglii, więc szkoły miały na nią mniejszy wpływ. Innowacyjne reguły wprowadzone wtedy w Sheffield odcisnęły w ciągu następnych 20 lat znaczące piętno na południowej odmianie gry, np. zasady wyróżniały się brakiem przepisu spalonego.
Na początku lat 60. XIX zaczęto dążyć do ujednolicenia reguł i 26 października 1863 roku 11 londyńskich klubów powołało The Football Association – była to pierwsza organizacja, która zarządzała rozgrywkami piłki nożnej. Konflikt który m.in. dotyczył szarżowania czy gry rękoma doprowadził do powołania w 1871 the Rugby Football Union, a drogi rugby i piłki nożnej się rozeszły się już na zawsze.
Dalszy rozwój gry
Jak już wiecie, początkowo piłka nożna przypominała bardziej rugby. Np. grę do przodu uniemożliwiała identyczna zasada spalonego, dlatego też pod bramkę rywala przemieszczano się albo dryblując, albo za pomocą młyna. Jednak z czasem na taktykę znacząco wpłynęła Szkocja, rozwijając grę podaniami.
Powoli piłka nożna zaczęła przemieniać się w grę, którą znamy dziś. Wycofanie zagrania rękoma doprowadziło do rozwoju gry głową. W ciągu kolejnego dziesięciolecia The Football Association zaadaptowała liczne zasady z Sheffield, takie jak rzut wolny, rzut rożny, rzut z autu, czy poprzeczkę. Ostatecznie oba związki połączyły się w 1877 roku.
Podczas kolejny 30 lat doszło do innych dużych zmian, takich jak wprowadzenie rzutu karnego, sędziów, bramkarza, pola karnego (wprowadzonego w 1902). W 1958 roku po raz pierwszy pozwolono na wprowadzenia zmian zawodników, a od 1970 dopuszczano karanie piłkarzy kartkami. Przeprowadzano także modyfikacje wcześniejszych przepisów oraz dwukrotnie (w 1938 i 1997) doszło uwspółcześnienie tekstu zasad. Do zarządzania regułami gry powołano w 1886 Międzynarodową Radę Piłkarską (IFAB – International Football Association Board), a w 1904 roku w Paryżu powołano Międzynarodową Federację Piłki Nożnej (FIFA).
Do popularyzacji piłki nożnej zaczęło dochodzić w latach 1890 – 1990, kiedy to Anglicy przebywający za granicami swojego kraju sprowokowali jej rozprzestrzenianie się na całym świecie. Dzięki łatwym podstawowym zasadom piłka nożna w krótkim czasie była znana na wszystkich kontynentach, a w Polsce zaczęto grać prawdopodobnie pod koniec lat 80 XIX w. Do dzisiaj nie jest wiadome w którym polskim mieście pojawiła się piłka nożna po raz pierwszy, ale mówi się m.in. o Łodzi, którą nazywano polskim Manchesterem, gdyż w tamtym czasie przebywało w mieście bardzo wielu angielskich pracowników.
